มอเตอร์ไฟฟ้ากระแสตรงถือเป็นต้นกำลังที่สำคัญมากอย่างหนึ่งของโรงงานอุตสาหกรรมในขณะนี้
(https://fms.co.th/wp-content/uploads/2024/11/Picture25.png)
จุดแข็งหลักๆของมอเตอร์จำพวกนี้เป็นสามารถปรับความเร็วได้ตั้งแต่ระดับที่ถือว่าต่ำสุดไปจนกระทั่งสูงสุดโดยมักใช้กับระบบอุตสาหกรรม เป็นต้นว่า โรงงานทอผ้า, โรงงานถลุงโลหะ, โรงงานเส้นใยโพลีเอสเตอร์ ดังนี้ก่อนที่จะไปกระทำการใช้งานมอเตอร์ไฟฟ้าชนิดนี้ พวกเราจะต้องรู้จักกับวัสดุอุปกรณ์ต่างๆรวมถึงหลักการทำงานให้ถูกหลักด้วยเพื่อจะได้เลือกใช้งานได้อย่างถูกต้อง
องค์ประกอบของ มอเตอร์กระแสไฟฟ้า กระแสไฟตรง
1. เฟรมหรือโยค (Frame or Yoke) : เป็นโครงข้างนอกเปรียบ มอเตอร์ไฟฟ้ากระแสตรง (https://fms.co.th/%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%B3%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%95/) ฟุตบาทของแม่เหล็กจากขั้วเหนือไปขั้วใต้ ช่วยยึดองค์ประกอบอื่นๆให้แข็งแรง
2. ขั้วแม่เหล็ก : จะมี 2 ส่วน เป็นแกนขั้วแม่เหล็กกับขดลวดสนามแม่เหล็ก
3. ตัวหมุน (Rotor) : จะมีผลให้กำเนิดกำลัง ลักษณะมีแกนวางอยู่ตรงกระสุน ประกอบไปด้วย 4 ส่วนสำคัญๆเป็น แกนเพลา, แกนเหล็กอเมเจอร์, คอมไม่วเตเตอร์ แล้วก็ขดลวดอเมเจอร์
4. แปรงถ่าน : ทำมาจากคาร์บอนทรงสี่เหลียมผืนผ้า จำต้องสัมผัสกับซีคอมมิวเตเตอร์ตลอดเวลาเพื่อรับไฟฟ้าพร้อมที่จะจัดส่งระหว่างขดลวดอเมเจอร์กับวงจรไฟฟ้าด้านนอก
ลักษณะการทำงานพื้นฐานของ มอเตอร์กระแสไฟฟ้า ไฟฟ้ากระแสตรง
พอแรงดันกระแสไฟฟ้าเข้าไปยังมอเตอร์ ส่วนใดส่วนหนึ่งจะเข้าแปรงถ่านผ่านคอมไม่วเตเตอร์ต่อเข้าไปยังขดลวดอเมเจอร์เพื่อสร้างสนามไฟฟ้าขึ้นมา ช่วงเวลาที่กระแสไฟฟ้าอีกส่วนจะไหลไปยังขดลวดสนามแม่เหล็ก มอเตอร์ไฟฟ้ากระแสตรง กำเนิดเป็นขั้วเหนือ-ขั้วใต้ นำมาซึ่งสนามแม่เหล็ก 2 สนาม โดยคุณลักษณะของแม่เหล็กแนวทางตรงข้ามจะหักล้างกัน ส่วนแนวทางเดียวกันเสริมแรงกันเกิดเป็นแรงบิดในตัวอเมเจอร์หมุนได้เรียกว่าตัวหมุนหรือ Rotor ด้วยแม่เหล็กทั้งคู่ที่เกิดปฏิกิริยาต่อกัน ทำให้การหมุนดังกล่าวมาแล้วข้างต้นเกิดขึ้น เพื่อทำให้มอเตอร์กระแสไฟฟ้า กระแสไฟตรง สามารถใช้งานได้นั่นเอง
มอเตอร์กระแสไฟฟ้า ไฟฟ้ากระแสสลับ 3 เฟส
เป็นมอเตอร์ที่ได้รับความนิยมมากในกลุ่มโรงงานอุตสาหกรรม ใช้กับระบบไฟฟ้ากระแสสลับ การใช้งานเบื้องต้นเป็นเปลี่ยนแปลงกำลังไฟฟ้าให้เปลี่ยนเป็นพลังงานมายากล ส่วนที่ปฏิบัติภารกิจเปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าคือขดลวดในสเตเตอร์ เมื่อได้รับกำลังไฟฟ้าก็จะสร้างสนามไฟฟ้าขึ้น รวมทั้งจะไปกระตุ้นให้เกิดการเหนี่ยวนำของกระแสไฟขึ้นในขดลวดของโรเตอร์ หรือ เรียกว่าตัวหมุน ซึ่งเป็นส่วนที่ปฏิบัติภารกิจให้พลังงานกลนั่นเอง ก็เลยทำให้มีการเรียกมอเตอร์ไฟฟ้ากระแสสลับว่ามอเตอร์รั้งนำ
สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 จำพวกคือ
1. มอเตอร์ไฟฟ้า ไฟฟ้ากระแสสลับแบบอินดักชั่น หรือ เหนี่ยวนำ– จะมีความเร็วพร้อมรอบคงเดิม เนื่องมาจากขึ้นกับความถี่ของแหล่งกำเนิดไฟฟ้า องค์ประกอบไม่ค่อยซับซ้อน ราคาไม่แพง รักษาง่ายเพราะว่าไม่มีคอมมิวเตเตอร์กับแปรงถ่านเหมือนมอเตอร์ไฟฟ้ากระแสตรง เมื่อใช้ร่วมกับเครื่องควบคุมความเร็วอินเวอร์เตอร์ก็จะสามารถคุมความเร็วได้ตั้งแต่0 ถึง ความเร็วสูงสุดของมอเตอร์
ภายในประกอบไปด้วยโรเตอร์, ขดลวดสนามไฟฟ้า, มอเตอร์ไฟฟ้ากระแสตรง โครงมอเตอร์, ขั้วต่อสาย, ฝาครอบหัว, ฝาครอบท้าย สามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภทหลักๆยกตัวอย่างเช่น อินดิกชั่นมอเตอร์แบบทรงกระรอกกับอินดิกชั่นมอเตอร์แบบขดลวด การใช้งานขึ้นอยู่กับความเหมาะสมของเครื่องจักร
2. มอเตอร์กระแสไฟฟ้า ไฟฟ้ากระแสสลับแบบสิงโครนัส– จะเป็นมอเตอร์ขนาดใหญ่ขนาดกำลังไฟฟ้าตั้งแต่ 150 KW ไปจนกระทั่ง 15 MW ระดับความเร็วตั้งแต่ 150 – 1,800 RPM มีส่วนประกอบสำคัญ 2 ส่วนเป็น
- สเตเตอร์ (Stator) จะเป็นเหมือนกับแบบอินดักชั่น มีร่องพันขดลวด 3 ชุด เฟสละ 1 ชุด พอจ่ายไฟฟ้ากระแสสลับ 3 เฟสให้สเตเตอร์จะกำเนิดสนามไฟฟ้าหมุนขึ้นมา
- โรเตอร์ (Rotor) ลักษณะเป็นขั้วแม่เหล็กยื่น ขดลวดพันด้านข้างขั้วแม่เหล็กที่ยื่นออกมาโดยจะพันยื่นต่อกับแหล่งจ่ายกระแสไฟฟ้าไฟฟ้ากระแสตรงภายนอกไม่ก็สร้างขั้วแม่เหล็กตรงโรเจอร์ เมื่อมีการจ่ายไฟมายังสเตเตอร์จะเกิดเป็นสนามแม่เหล็กหมุนความเร็วเท่ากับความเร็วของสนามไฟฟ้า มอเตอร์ไฟฟ้ากระแสตรง ตรงสเตเตอร์นั่นเอง
สามารถอ่านรายละเอียดได้จาก >> https://fms.co.th/ชวนทำความรู้จักกับมอเต/ (https://fms.co.th/%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%B3%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%95/)