มอเตอร์ไฟฟ้ากระแสสลับ (https://fms.co.th/%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B9%87%E0%B8%94%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B9%80/) 3 เฟส ผู้ชำนาญด้านสินค้าอุตสาหกรรม เครื่องมือส่งกำลัง อะไหล่เครื่องจักร ที่ได้รับความเชื่อมั่นจากผู้ใช้งานอุตสาหกรรมด้านที่เกี่ยวข้องกับการผลิตจำนวนมาก พร้อมบริการให้คำแนะนำรวมทั้งจัดส่งทั่วทั้งประเทศ
(https://fms.co.th/wp-content/uploads/2024/11/1024px-Rotterdam_Ahoy_Europort_2011_14.jpg)
เป็นมอเตอร์ที่ได้รับความนิยมมากในกลุ่มโรงงานอุตสาหกรรม ใช้กับระบบไฟกระแสสลับ การใช้แรงงานพื้นฐานคือเปลี่ยนกำลังไฟฟ้าให้กลายเป็นพลังงานกล ส่วนที่ทำหน้าที่แปลงกำลังไฟฟ้าเป็นขดลวดในสเตเตอร์ เมื่อได้รับพลังงานไฟฟ้าก็จะสร้างสนามไฟฟ้าขึ้น และก็จะไปทำให้มีการเกิดการเหนี่ยวนำของกระแสไฟฟ้าขึ้นในขดลวดของโรเตอร์ หรือ เรียกว่าตัวหมุน ซึ่งคือส่วนที่ปฏิบัติภารกิจให้พลังงานกลนั่นเอง จึงทำให้มีการเรียก มอเตอร์ไฟฟ้ากระแสสลับ ว่ามอเตอร์เหนี่ยวนำ
สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 จำพวกเป็น
1. มอเตอร์ไฟฟ้า ไฟฟ้ากระแสสลับแบบอินดักชั่น หรือ เหนี่ยวนำ– จะมีความเร็วพร้อมรอบคงที่ เหตุเพราะขึ้นกับความถี่ของต้นกำเนิดกระแสไฟฟ้า ส่วนประกอบไม่ค่อยสลับซับซ้อน ราคาไม่แพง ทะนุบำรุงง่ายเนื่องจากไม่มีคอมไม่วเตเตอร์กับแปรงถ่านราวกับมอเตอร์ไฟฟ้ากระแสตรง เมื่อใช้ร่วมกับเครื่องควบคุมความเร็วอินเวอร์เตอร์ก็จะสามารถคุมความเร็วได้ตั้งแต่0 ถึง ความเร็วสูงสุดของมอเตอร์
ด้านในประกอบไปด้วยโรเตอร์, ขดลวดสนามแม่เหล็ก, โครงมอเตอร์, ขั้วต่อสาย, ฝาครอบหัว, ฝาครอบท้าย สามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทสำคัญๆเช่น อินดิกชั่นมอเตอร์แบบทรงกระรอกกับอินดิกชั่นมอเตอร์แบบขดลวด การใช้งานขึ้นกับความเหมาะสมของเครื่องจักร
2. มอเตอร์ไฟฟ้ากระแสสลับ แบบซิงโครนัส– จะเป็นมอเตอร์ขนาดใหญ่ขนาดพลังงานไฟฟ้าตั้งแต่ 150 KW ไปจนถึง 15 MW ระดับความเร็วตั้งแต่ 150 – 1,800 RPM มีส่วนประกอบสำคัญ 2 ส่วนคือ
- สเตเตอร์ (Stator) จะเป็นดังแบบอินดักชั่น มีร่องพันขดลวด 3 ชุด เฟสละ 1 ชุด พอเพียงจ่ายกระแสสลับ 3 เฟสให้สเตเตอร์จะเกิดสนามแม่เหล็กหมุนขึ้นมา
- โรเตอร์ (Rotor) ลักษณะเป็นขั้วแม่เหล็กยื่น ขดลวดพันด้านข้างขั้วแม่เหล็กที่ยื่นออกมาโดยจะพันยื่นต่อกับแหล่งจ่ายกระแสไฟฟ้ากระแสตรงด้านนอกไม่ก็สร้างขั้วแม่เหล็กตรงโรเจอร์ เมื่อมีการจ่ายไฟมายังสเตเตอร์จะเกิดเป็นสนามแม่เหล็กหมุนความเร็วเท่ากับความเร็วของสนามไฟฟ้าตรงสเตเตอร์นั่นเอง
ไฟฟ้า 3 เฟสเป็นอย่างไร?
ไฟฟ้า 1 เฟส คือ ไฟฟ้าที่ใช้กับ หลอดไฟฟ้า หรือเครื่องใช้ไฟฟ้าอิเล็กทรอนิกส์ข้างในบ้าน จะเป็นไฟกระแสสลับ ระบบ 1 เฟส 2 สาย อธิบายง่ายๆคือสายไฟฟ้าเข้า 2 เส้น จะมีสายที่มีกระแสไฟฟ้าไหลอยู่เสมอเวลา เรียกว่า "สายไลน์" ปริมาณ 1 เส้น และก็สายที่เดินไว้เฉยๆไม่มีกระแสไฟไหล เรียกกว่า "สายนิวตรอน" จำนวน 1 เส้น ทดสอบได้จากปลั๊กไฟตามบ้านแบบ 2 ช่อง ลองนำไขควงวัดไฟวัดที่รูแทง จะมันช่องหนึ่งที่มีกระแสไฟ และก็อีกช่องไม่มีไฟฟ้า แนวทางการทำอย่างนี้เพื่อให้กระแสไฟนั้นไหลครบวงจร ส่วนปลั๊กไฟที่มี 3 ช่อง จะมีช่องสายเกรียวกราวด์ เพิ่มเข้ามาอีก 1 ช่อง เพื่อให้กระแสไฟไหลลงดิน หากกำเนิดไฟฟ้ารั่วซึ่งระบบกระแสไฟฟ้า 1 เฟส 2 สาย จะหรูหราแรงกดดันไฟฟ้าที่ใช้งานจะอยู่ที่ 230-250 V มีความถี่ 50 Hz
ไฟฟ้า 3 เฟสเป็นระบบกระแสไฟฟ้าระบบ 3 เฟส 4 สาย อธิบายกล้วยๆคือ สายไฟฟ้าเข้า 4 เส้น จะมีสายที่มีกระแสไฟไหลอยู่เสมอเวลา เรียกว่า "สายไลน์" มอเตอร์ไฟฟ้ากระแสสลับ ปริมาณ 3 เส้น รวมทั้งสายที่เดินไว้เฉยๆไม่มีกระแสไฟฟ้าไหล เรียกว่า "สายนิวตรอน" จำนวน 1 เส้น ระดับแรงกดดันไฟฟ้าที่ใช้งาน ถ้าหากวัดแรงดันระหว่างสายไลน์กับสายไลน์ แรงกดดันจะอยู่ที่ 380-400 V แต่ว่าหากวัดระหว่างสายไลน์กับสายนิวตรอน แรงกดดันจะอยู่ที่ 230-250 V ความถี่ 50 Hz ซึ่งระบบ 3 เฟส 4 สายนั้น จะใช้กับเครื่องจักรต่างๆในโรงงานอุตสาหกรรมเป็นส่วนมาก ด้วยเหตุว่าเครื่องจักรมีขนาดใหญ่ ก็เลยอยากแรงกดดันไฟฟ้าสูง กระแสไฟฟ้าระบบนี้ไม่สามารถที่จะประยุกต์ใช้กับระบบแสงสว่าง หรือเครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้านได้โดยตรง
คนจำนวนไม่น้อยอาจจะสงสัยว่าระบบกระแสไฟฟ้า 3 เฟส ไม่สามารถที่จะใช้กับเครื่องไม้เครื่องมือด้านในภายได้ แล้วนำมาเสนอแนะเพื่ออะไร ข้อสงสัยนี้อธิบายได้อย่างง่ายๆ กล่าวอีกนัยหนึ่ง ระบบกระแสไฟฟ้า 3 เฟสที่จะประยุกต์ใช้ด้านในภายนั้น มิได้ใช้กับอุปกรณ์ไฟฟ้าเครื่องเดียวทั้งสิ้นโดยตรง แต่ว่าพวกเราจะแบ่งกระแสไฟฟ้า 3 เฟส ออกเป็น กระแสไฟฟ้า 1 เฟส ปริมาณ 3 ชุด แล้วกระจัดกระจายไปตามจุดต่างๆที่อุปกรณ์ไฟฟ้าติดตั้ง กระบวนการทำในรูปแบบนี้ถือได้ว่าเป็นการเฉลี่ยการใช้ไฟฟ้า มอเตอร์ไฟฟ้ากระแสสลับ ทำให้อดออมค่าใช้ไฟฟ้าได้
ขอบคุณสำหรับที่มา https://fms.co.th/เกร็ดความรู้เบื้องต้นเ/ (https://fms.co.th/%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B9%87%E0%B8%94%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B9%80/)